Алмас Жұмағали,

эксперт Общественного фонда

 «Международная Правовая Инициатива»,

старший преподаватель Университета им. С. Демиреля,

 кандидат юридических наук

 

Выступление на международно-практической конференции «Актуальные вопросы развития уголовного законодательства в рамках разработки нового уголовного кодекса РК» (Алматы, 20 сентября 2012 года)

 

Слово «аутентичность» имеет греческий корень (др.-греч. «αὐθεντικός»  — подлинный) и относится к правильности начал, свойств, взглядов, чувств, намерений. Аутентичность текстов означает соответствие текстов на разных языках друг другу по своему логическому содержанию.

Языки мира по устройству делятся на аморфные, флективные и агглютинативные.

Аморфными являются языки, не использующие суффиксов и приставок (например, китайский). Не зря основоположник казахской лингвистики, тюрколог Ахмет Байтурсынов назвал эту группу «түбіртек тіл» (корневые языки).

Флективными (от лат. «Flectivus» — гибкий) являются языки, имеющие устройство языка синтетического типа, при котором доминирует словоизменение при помощи флексий — формантов, сочетающих сразу несколько значений. Флективный строй противостоит агглютинативному, при котором каждый формант несёт только одно значение. А. Байтурсынов назвали их «қопармалы тілдер».

Классическими примерами флективных языков являются латинский, немецкий, русский, польский языки.

Агглютинативные языки (от лат. «agglutinatio» — приклеивание) — это тюркские, финно-угорские, монгольские, тунгусо-маньчжурские, корейский, японский, часть индейских и некоторые африканские языки. К агглютинативным языкам относился также и шумерский язык. По терминологии А.Байтурсынова они назывались «жалғамалы тіл».

Как мы видим, казахский и русский языки по устройству принадлежат к разным группам языков. Поэтому при переводе текстов от одного языка в другой, возникают некоторые трудности. Если эти нюансы не учитываются, то изменяется смысл текстов, что не допустимо в юриспруденции.

Например, берем словосочетание на казахском «Бұл Пәленшиннің істеген ісі болар шамасы». Если перевести буквально, то получится «Это, наверное, дело Паленшина». Но в контексте речь идет не о деле Паленшина, а о совершенном деянии Паленшина. При переводе этого предложения по смыслу вступают в дело вспомогательные слова русского языка и адекватный перевод выглядит так: «Это, новерное, дело рук Паленшина». Если вдруг этот перевод на русском будет переведен обратно на казахский неквалифицированным специалистом буквально, то получится непонятное словосочетание на казахском языке: «Бұл, шамасы, Пәленшиннің қолдарының ісі болу керек».

Или, к примеру, предлог «в» при переводе означает добавление в корень слова суфиксов «-ға, -ге, -қа, ке» (барыс септігінің жалғаулары), но это в том случае когда глагол в винительным падеже. Кроме того, предлог «в» проявляется при переводе на казахский язык еще в двенадцати значениях.

В соответствии со ст. 21 Закона РК «О нормативных правовых актах» от 24.03.1998 № 213-I, «проект нормативного правового акта на бумажных и электронных носителях вносится в Мажилис на государственном и русском языках».

Дополнительное постановление Конституционного Совета Республики Казахстан №3 от 23 февраля 2007 года об истолковании постановления Конституционного Совета Республики Казахстан от 8 мая 1997 года № 10/2 «Об обращении Президента Республики Казахстан о соответствии Конституции Республики Казахстан представленного на подпись Президенту Республики Казахстан Закона Республики Казахстан «О языках в Республике Казахстан», принятого Парламентом Республики Казахстан 12 марта 1997 года» гласит:

Равенство в употреблении казахского и русского языков означает также равную юридическую значимость текстов нормативных правовых актов на казахском и русском языках.

Как следует из постановления Конституционного Совета от 14 февраля 2007 года № 2 «О проверке Закона Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам адвокатуры» на соответствие Конституции Республики Казахстан», в случае, если несоответствие текстов на казахском и русском языках искажает концептуальное содержание правовой нормы и делает невозможным ее однозначное понимание, такая норма, исходя из пункта 2 статьи 7 Основного Закона, может быть признана в установленном порядке не соответствующей Конституции.Также в п.2 данного постановления говорится: «Конституционная норма о том, что в государственных организациях и органах местного самоуправления наравне с казахским официально употребляется русский язык, не означает наделение последнего статусом второго государственного языка»[1].

В нашем правоприменении и правопонимании такие противоречия в официальных текстах уголовного, уголовно-процессуального и др. кодексов и законов имеются, и не в малом количестве. Но остается непонятным тот факт, что на это не обращают внимание официальные органы в лице Парламента, Суда, Прокуратуры и др. Нам не посчастливилось быть свидетелями официальных процедур по устранению таких противоречий за последние пятнадцать лет, со дня принятия Уголовного кодекса (далее УК) и Уголовно-процессуального кодекса (далее УПК) РК. Порой мы оказываемся в курьезных ситуациях. Так, например, подпункты 22 и 23 п.3 Закона РК от 05.05.2000 № 47-2 «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам борьбы с преступностью» гласят:

«внести изменения и дополнения «В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 16 июля 1997 г.:

22) в статье 165 слова «государственной тайны» заменить словами «государственных секретов»;

23) в статье 166 слова «государственную или военную тайну» заменить словами «государственные секреты»».

Суть официального текста на русском языке означает изменить терминологию «государственные тайны» на термин «государственные секреты», так как к тому моменту Республика Казахстан имела закон «О государственных секретах», а на казахском языке оба термина обозначались одним и тем же словосочетанием — «мемлекеттік құпия». Но, несмотря на такую трудноразрешимую ситуацию, официальный текст на государственном языке вышел из путаницы легко, изменяя только склонения по падежам, не обращая внимания на суть термина. При любом раскладе речь не должна идти о переводе текстов, так как в соответствии с законом «О нормативно-правовых актах», ни один из текстов не наделен статусом «оригинала». Но на практике мы имеем дело с переводом законодательных актов, что корне противоречит закону.

Несоответствия текстов уголовного, уголовно-процессуального и уголовно-исполнительного кодексов на государственном и русском языках можно классифицировать следующим образом:

1)      Неправильная терминология;

2)      Несоответствие, связанное с множественным и единственным числами существительных;

3)      Несоответствие текстов в связи с отсутствием грамматической категории рода на казахском языке;

4)      Несоответствие смыслового содержания терминов в официальных текстах;

5)      Использование нескольких терминов — синонимов вместо одного;

6)      Неуместное использование термина, т.е. в одном официальном тексте имеющийся термин используется правильно, в другом — нет;

7)      Использование непонятных оборотов в тексте на государственном языке;

8)      Несоответствие из-за отсутствия в одном официальном тексте того, что имеется в другом;

9)      Несоответствие в связи с неправильными падежными окончаниями.

 

1.Неправильная терминология. Например, не всегда правильно используется термин «уголовный». На протяжении многих лет считалось, что нет ничего предосудительного в использовании термина «уголовный» как «қылмыстық» (в буквальном смысле — преступное) на казахском языке во всех случаях и вариациях. Но практика показывает обратное. Так, на русском языке есть словосочетание «уголовное преступление», которое можно перевести как «қылмыстық қылмыс», что является тавтологией. Более того, термин «уголовный» в русском языке имеет отношение как к преступлению, так и к наказанию, а на казахском языке, как указывалось выше, термин «уголовный» переводится как «қылмыстық» и употребляется только относительно к преступлениям.

Названия нескольких кодексов связано с термином «уголовный». Прилагательное «уголовный» было введено в правовой лексикон в последней четверти XVIII века. Его происхождение является двояким: с одной стороны, оно восходит к юридическим памятникам Древней Руси, употреблявшим такие термины, как «голова» (убитый человек), «головник» (убийца), «головщина» (убийство), «головничество» (вознаграждение родственникам убитого), с другой стороны — к латинскому прилагательному capitalis (от caput — голова, человек, индивидуум), которое в римском праве входило в названия наиболее суровых видов наказаний, связанных со смертной казнью, лишением свободы или римского гражданства.

В большинстве языков мира название правовой отрасли, регулирующей отношения, связанные с совершением преступлений, происходит от слов «преступление» (например, в англоязычных странах — criminal law, от англ. crime) или «наказание» (в Германии — Strafrecht, от нем. Strafe, в Турции — ceza hukuku).

На казахском языке термины «қылмыстық құқық» или «қылмыстық кодекс» связаны также с преступлением. Но на наш взгляд, неуместным является использование термина «қылмыстық» в отношении Уголовно-исполнительного кодекса. На сегодняшний день название Уголовно-исполнительного кодекса (далее УИК) на казахском языке выглядит как «Қылмыстық-атқару кодексі». Парадоксальным является тот факт, что в буквальном смысле оно переводится как «Преступно-исполнительный кодекс». Осознавая, что в УИК отражены нормы, регулирующие исполнение наказания, его название (и содержание) не вызывает ни у кого сомнений с точки зрения адекватности терминов.

Так же, в качестве примера неправильного, неадекватного перевода можно привести термин «ұрлау». Официальный текст УК РК на государственном языке разделяет термины «ұрлау» и «ұрлық», и рассматривает по отдельности, т.е. первый используется как «хищение», а второй как «кража». Но неурядицы и путаницы возникают уже в примечании ст. 175 УК РК. Если ст. 175 УК РК гласит: «Ұрлық, яғни бөтен мүлiктi жасырын ұрлау», а в примечании, имея ввиду формы хищения, используется термин «ұрлық», т.е. кража. Очередная путаница возникает и при рассмотрении других форм хищений:

«177-бап. Алаяқтық. Алаяқтық, яғни бөтен мүлiктi ұрлау немесе бөтен мүлiкке құқықты алдау немесе сенiмге қиянат жасау арқылы алу», «178-бап. Тонау. Тонау, яғни бөтен мүлiктi ашық ұрлау».

 2. Несоответствие, связанное с множественным и единственным числами существительных.

Например, текст ст. 157 УК РК на государственном языке гласит: «Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу және жария түрде шақыру», а на русском языке звучит: «Пропаганда и публичные призывы к развязыванию агрессивной войны», т.е. в диспозиции на казахском языке указано совершение лишь одного деяния (жария түрде шақыру), а на русском языке отражены несколько однородных деяний (публичные призывы).

Несоответствие текстов такого же характера встречается в диспозициях статей 170, 233-1, 241 УК РК.

3. Несоответствие текстов в связи с отсутствием грамматической категории рода на казахском языке.

В связи с отсутствием грамматической категории рода на казахском языке, текст на государственном языке не уточняет половую принадлежность потерпевших. Так, например, ч. 1 ст. 120 УК РК гласит «Изнасилование, то есть половое сношение с применением насилия или с угрозой его применения к потерпевшей или к другим лицам либо с использованием беспомощного состояния потерпевшей», а в тексте на государственном языке такого уточнения нет, что привело к дублированию деяний в двух составах преступлений (ст.ст. 120 и 121 УК РК).

4. Несоответствие смыслового содержания терминов в официальных текстах.

В некоторых случаях законодатель в разных текстах использует термины, не совпадающие по смысловому содержанию, т.е. содержание одного термина будет шире другого. Например, в ст. 259 УК РК используются не совпадающие друг с другом термины, т.е. «приобретение» — «сатып алу» (покупка), «сбыт» — «сату» (продажа). Хотя указанные понятия охватывают друг друга, но не являются адекватными и по смыслу оказывается один шире, другой — уже. Та же участь постигла ст.ст. 28, 143, 158, 183, 183-1, 184, 206, 207, 208, 247, 251, 263, 265, 290, 323, 325 УК РК.

5. Использование нескольких терминов — синонимов вместо одного. Например, термин «показание» варьируется по-разному в ст.ст. 119, 238 УПК РК как «айғақ», а в ст. 347 УК РК как «жауап».

Также, «Квалификация преступлений»: в ст.40 УПК РК — «қылмысты саралау», в ст.287 УПК РК — «қылмысты дәрежелеу»

«Примирение»: в ст.67 УК РК — «татуласу», в ст. 37 УПК РК — «ымыраласу», в ст. 340 УПК РК — «бітімге келу», в ст.32 УПК РК «бітісу».

«Мера пресечения»: в гл. 18 УПК РК — «бұлтартпау шарасы», в ст.64 УПК РК — «жолын кесу шарасы», в ст.66 УПК РК — «қылмыстың жолын кесу».

«Свидетель»: в ст. 82 УПК РК «куә», в ст 286 УПК РК — «куәгер».

«Понятой»: в ст. 86 УПК РК — «куәгер», в ст. 222 УПК РК — «куә».

Случай с понятым и свидетелем порождает путаницу не только в терминологическом плане.

6. Неуместное использование термина, т.е. в одном официальном тексте используется имеющийся термин правильно, в другом — нет. Например, последний уголовный закон отказался от термина «убийство по неосторожности», так как в соответсвии со ст. 96 УК РК, убийство может совершеться только умышленно. Несмотря на это, законодатель в официальном тексте на государственном языке использует такое словосочетание (ст. 101 УК «Абайсызда кісі өлтіру», в то время как должно быть «Абайсызда қаза келтіру»).

7. Использование непонятных оборотов в тексте на государственном языке.

Например, ст. 162 УПК РК гласит: «Қылмыстық процесте… есi кiресiлi-шығасылы адамның тiкелей қылмысымен немесе қоғамға қауiптi әрекетiмен келтiрiлген мүлiктiк және моральдық зиянды өтеу туралы… азаматтық талаптары қаралады». В буквальном смысле переводится как: «В уголовном процессе рассматриваются гражданские иски о возмещении имущественного и морального вреда, причиненного непосредственно преступлением невменяемого или общественно опасным деянием невменяемого», т.е. деяния вменяемых лиц остаются за пределами данной нормы. На наш взгляд, эта норма должна выглядеть следующим образом: «Қылмыстық процесте… тiкелей қылмыс арқылы немесе есі дұрыс емес адамның қоғамға қауiптi әрекетi арқылы келтiрiлген мүлiктiк және моральдық зиянды өтеу туралы… азаматтық талаптары қаралады».

 

ПРИЛОЖЕНИЕ 1: (Уголовный кодекс Республики Казахстан)

 

№

 

Қазақ тіліндегі ресми мәтін/

Официальный текст на казахском языке

 

 

Орыс тіліндегі ресми мәтін/

Официальный текст на русском языке

 

 

 

Ұсынылып отырған

бейресми мәтін/

Предлагаемый неофициальный текст

  
 

1

 120-бап. Зорлау

 

1. Зорлау, яғни жәбiрленушiгенемесе басқа адамдарға күш қолданып немесе оны қолданбақшы болып қорқытып не жәбiрленушiнiң дәрменсiз күйiн пайдаланып жыныстық қатынас жасау

(Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі, әрі қарай — ҚК)

 Статья 120. Изнасилование

 

1. Изнасилование, то есть половое сношение с применением насилия или с угрозой его применения кпотерпевшей или к другим лицам либо с использованием беспомощного состояния потерпевшей, —

 

 120-бап. Әйел жынысты адамды зорлау

 

1. Зорлау, яғни әйел жынысты жәбiрленушiге немесе басқа адамдарға күш қолданып немесе оны қолданбақшы болып қорқытып не жәбiрленушiнiң дәрменсiз күйiн пайдаланып жыныстық қатынас жасау

  
2  157-бап. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу және жария түрде шақыру

 

1. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу жәнежария түрде шақыру —

(ҚК)

 Статья 157. Пропаганда и публичные призывы к развязыванию агрессивной войны

 

1. Пропаганда и публичные призывы к развязыванию агрессивной войны —

 

  157-бап. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу және жария түрде шақыру

 

1. Басқыншылық соғысты тұтандыруға насихат жүргiзу және жария түрде бірнеше мәрте шақыру

  
3 170-бап. Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күшпен құлатуға немесе өзгертуге не оның аумақтық тұтастығын күшпен бұзуға шақыру

 

1. Өкiметтi күштеп басып алуға, өкiметтi күштеп ұстауға, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге немесе конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тұтастығын және оның аумағының бiрлiгiн күштеп бұзуға жария түрде үндеу, сондай-ақ осындай мазмұндағы материалдарды осы мақсатта тарату —

(ҚК)

 Статья 170. Призывы к насильственному свержению или изменению конституционного строя либо насильственному нарушению единства территории Республики Казахстан

 

1. Публичные призывы к насильственному захвату власти, насильственному удержанию власти, подрыву безопасности государства или насильственному изменению конституционного строя, а равно к насильственному нарушению целостности Республики Казахстан и единства ее территории, а также распространение с этой целью материалов такого содержания —

 

 170-бап. Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күшпен құлатуға немесе өзгертуге не оның аумақтық тұтастығын күшпен бұзуға шақыру

 

1. Өкiметтi күштеп басып алуға, өкiметтi күштеп ұстауға, мемлекет қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруге немесе конституциялық құрылысын күштеп өзгертуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тұтастығын және оның аумағының бiрлiгiн күштеп бұзуғажария түрде бірнеше мәрте шақыру, сондай-ақ осындай мазмұндағы материалдарды осы мақсатта тарату —

  
 
4 233-1-бап. Терроризмдi насихаттау немесе терроризм актiсiн жасауға жария түрде шақыру

 

1. Терроризмдi насихаттау немесе терроризм актiсiн жасауға жария түрде шақыру, сондай-ақ көрсетiлген мазмұндағы материалдарды тарату, —

 

(ҚК)

 Статья 233-1.

Пропаганда терроризма либо экстремизма или публичные призывы к совершению акта терроризма

 

1. Пропаганда терроризма либо экстремизма или публичные призывы к совершению акта терроризма либо экстремизма, а равно распространение материалов указанного содержания —

 

 233-1-бап. Терроризмдi насихаттау немесе терроризм актiсiн жасауға жария түрде бірнеше мәрте шақыру

 

1. Терроризмдi насихаттау немесе терроризм актiсiн жасауға жария түрде бірнеше мәрте шақыру, сондай-ақ көрсетiлген мазмұндағы материалдарды тарату, —

  
 
 
5 241-бап. Жаппай тәртiпсiздiктер

 

3. Өкiмет өкiлдерiнiң заңды талаптарына белсене бағынбауға және жаппай тәртiпсiздiкке шақыру, сол сияқты азаматтарға зорлық-зомбылық жасауға шақыру —

 

(ҚК)

 Статья 241.

Массовые беспорядки

 

3. Призывы к активному неподчинению законным требованиям представителей власти и к массовым беспорядкам, а равно призывы к насилию над гражданами —

 

 

 241-бап. Жаппай тәртiпсiздiктер

 

3. Өкiмет өкiлдерiнiң заңды талаптарына белсене бағынбауға және жаппай тәртiпсiздiкке шақыру, сол сияқты азаматтарға зорлық-зомбылық жасауға бірнеше мәрте шақыру —

 

  
6 101-бап. Абайсызда кiсi өлтiру

 

1.       Абайсызда кiсi өлтiру -…….

2. Абайсызда екi немесе одан көпадамды өлтiру —

 

(ҚК)

 Статья 101. Причинение смертипо неосторожности

 

1. Причинение смерти по неосторожности-……..

2. Причинение смерти по неосторожности двум или более лицам —

 101-бап. Абайсызда қаза келтіру

 

2.       Абайсызда қаза келтіру-…….

2. Абайсызда екi немесе одан көп адамға қаза келтіру —

 

  
7  28-бап. Қылмысқа қатысушылардың түрлерi

 

5. Кеңестерiмен, нұсқауларымен, ақпарат, қылмысты жасайтын қару немесе құралдар берумен не қылмысты жасауға кедергiлердi жоюымен қылмыстың жасалуына жәрдемдескен адам, сондай-ақ қылмыскердi, қаруды немесе қылмыс жасаудың өзге құралдарын, қылмыстың iзiн не қылмыстық жолмен табылған заттарды жасыруға күнi бұрын уәде берген адам, сол сияқты осындай заттардысатып алуға немесе өткiзуге күнi бұрын уәде берген адам көмектесушi деп танылады. (Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі, әрі қарай — ҚК)

 Статья 28. Виды соучастников преступления

 

5. Пособником признается лицо, содействовавшее совершению преступления советами, указаниями, предоставлением информации, орудий или средств совершения преступления либо устранением препятствий к совершению преступления, а также лицо, заранее обещавшее скрыть преступника, орудия или иные средства совершения преступления, следы преступления либо предметы, добытые преступным путем, а равно лицо, заранееобещавшее приобрести или сбытьтакие предметы.

 

 28-бап. Қылмысқа қатысушылардың түрлерi

 

5. Кеңестерiмен, нұсқауларымен, ақпарат, қылмысты жасайтын қару немесе құралдар берумен не қылмысты жасауға кедергiлердi жоюымен қылмыстың жасалуына жәрдемдескен адам, сондай-ақ қылмыскердi, қаруды немесе қылмыс жасаудың өзге құралдарын, қылмыстың iзiн не қылмыстық жолмен табылған заттарды жасыруға алдын алауәде берген адам, сол сияқты осындай заттарды алуғанемесе өткiзуге алдын алауәде берген адам көмектесушi деп танылады.

  
8  143-бап. Хат жазысу, телефонмен сөйлесу, почта, телеграф хабарларының немесе өзге хабарлар құпиясын заңсыз бұзу

 

3. Ақпаратты жасырын алуға арналған арнаулы техникалық құралдарды өткiзу мақсатында заңсыз жасау, өндiру, өткiзу немесесатып алу — (ҚК)

 

 Статья 143. Незаконное нарушение тайны переписки, телефонных переговоров, почтовых, телеграфных или иных сообщений

 

3. Незаконные изготовление, производство, сбыт илиприобретение в целях сбытаспециальных технических средств, предназначенных для негласного получения информации, —

 

 143-бап. Хат жазысу, телефонмен сөйлесу, почта, телеграф хабарларының немесе өзге хабарлар құпиясын заңсыз бұзу

 

3. Ақпаратты жасырын алуға арналған арнаулы техникалық құралдарды өткiзу мақсатында заңсыз жасау, өндiру, өткiзу немесе алу —

 

  
9  158-бап. Жаппай қырып-жою қаруын өндiру немесе тарату

 

Химиялық, биологиялық, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шартымен тыйым салынған жаппай қырып-жою қаруының басқа да түрiн өндiру,сатып алу немесе өткiзу

(ҚК)

 Статья 158. Производство или распространение оружия массового поражения

 

Производство, приобретение или сбыт химического, биологического, а также другого вида оружия массового поражения, запрещенного международным договором Республики Казахстан

  158-бап. Жаппай қырып-жою қаруын өндiру немесе тарату

 

Химиялық, биологиялық, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықаралық шартымен тыйым салынған жаппай қырып-жою қаруының басқа да түрiн өндiру, алу немесе өткiзу

  
10  183-бап. Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi сатып алу немесе сату

 

1. Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi алдын ала уәделеспей сатып алу немесе сату—

(ҚК)

 Статья 183. Приобретение или сбыт имущества, заведомо добытого преступным путем

 

1. Заранее необещанноеприобретение или сбытимущества, заведомо добытого преступным путем, —

  183-бап. Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi алу немесе өткізу

 

1. Көрiнеу қылмыстық жолмен табылған мүлiктi алдын ала уәделеспей алу немесе өткізу —

 

  
11 183-1-бап. Мұнайдың және мұнай өнiмдерiнiң шығарылуының заңдылығын растайтын құжаттарсыз оларды тасымалдау, иелену, өткiзу, сақтау, сондай-ақ мұнайды өңдеу

 

1. Мұнайдың және мұнай өнiмдерiнiң шығарылуының заңдылығын растайтын құжаттарсыз оларды iрi мөлшерде тасымалдау, иелену, өткiзу, сақтау, сондай-ақ мұнайды өңдеу —

(ҚК)

 Статья 183-1. Транспортировка, приобретение, реализация, хранение нефти и нефтепродуктов, а также переработка нефти без документов, подтверждающих законность их происхождения

 

1. Транспортировка, приобретение, реализация, хранение нефти и нефтепродуктов, а также переработка нефти без документов, подтверждающих законность их происхождения, в крупном размере —

 

 183-1-бап. Мұнайдың және мұнай өнiмдерiнiң шығарылуының заңдылығын растайтын құжаттарсыз оларды тасымалдау, алу, өткiзу, сақтау, сондай-ақ мұнайды өңдеу

 

1. Мұнайдың және мұнай өнiмдерiнiң шығарылуының заңдылығын растайтын құжаттарсыз оларды iрi мөлшерде тасымалдау, алу, өткiзу, сақтау, сондай-ақ мұнайды өңдеу —

 

  
12  184-бап. Авторлық және сабақтас құқықтарды бұзу

 

2. Авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар объектiлерiн заңсыз пайдалану, сол сияқты өткiзумақсатында авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiлерiнiң контрафактiлiк даналарын елеулi мөлшерде жасалған сатып алу, сақтау, тасымалдау немесе дайындау, —

(ҚК)

 

 

 

 

 

 

 

 Статья 184. Нарушение авторских и (или) смежных прав

 

2. Незаконное использование объектов авторского и (или) смежных прав, а равноприобретение, хранение, перемещение или изготовление контрафактных экземпляров объектов авторского права и (или) смежных прав в целях сбыта,совершенные в значительном размере, —

 

  184-бап. Авторлық және (немесе) сабақтас құқықтарды бұзу

 

2. Авторлық құқық немесе сабақтас құқықтар объектiлерiн заңсыз пайдалану, сол сияқтыөткiзу мақсатында авторлық құқық және (немесе) сабақтас құқықтар объектiлерiнің елеулi мөлшерде жасалғанконтрафактiлiк даналарын алу, сақтау, тасымалдау немесе дайындау, —

 

  
 
13  206-бап. Жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау немесе сату

 

1. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң жалған банкноттары мен мәнеттерiн, мемлекеттiк бағалы қағаздарды немесе Қазақстан Республикасының валютасындағы басқа бағалы қағаздарды не шетел валютасы мен шетел валютасындағы бағалы қағаздардысату мақсатында жасау немесе сақтау, сол сияқты сату —

(ҚК)

 Статья 206. Изготовление или сбыт поддельных денег или ценных бумаг

 

1. Изготовление или хранение с целью сбыта, а равно сбытподдельных банкнот и монет Национального Банка Республики Казахстан, государственных ценных бумаг или других ценных бумаг в валюте Республики Казахстан либо иностранной валюты или ценных бумаг в иностранной валюте —

  206-бап. Жалған ақша немесе бағалы қағаздар жасау немесе өткізу

 

1. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң жалған банкноттары мен мәнеттерiн, мемлекеттiк бағалы қағаздарды немесе Қазақстан Республикасының валютасындағы басқа бағалы қағаздарды не шетел валютасы мен шетел валютасындағы бағалы қағаздарды өткізу мақсатында жасау немесе сақтау, сол сияқты өткізу —

 

  
 
14 207-бап. Жалған төлем карточкалары мен өзге төлем және есеп айырысу құжаттарын жасау немесе сату

 

1. Жалған төлем карточкаларын, сол сияқты бағалы қағаздар болып табылмайтын өзге де төлем және есеп айырысу құжаттарын сату мақсатында жасау немесе сату —

(ҚК)

 Статья 207. Изготовление или сбыт поддельных платежных карточек и иных платежных и расчетных документов

 

1.       Изготовление с целью сбыта или сбыт поддельных платежных карточек, а также иных платежных и расчетных документов, не являющихся ценными бумагами, —

 

 207-бап. Жалған төлем карточкалары мен өзге төлем және есеп айырысу құжаттарын жасау немесе өткізу

 

1. Жалған төлем карточкаларын, сол сияқты бағалы қағаздар болып табылмайтын өзге де төлем және есеп айырысу құжаттарынөткізу мақсатында жасау немесе өткізу —

 

  
15 208-бап. Акцизделетiн тауарларды акциздiк маркалармен және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларымен таңбалаудың тәртiбi мен ережелерiн бұзу, акциздiк маркаларды және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларын қолдан жасау және пайдалану

 

1. Айтарлықтай зиян келтiруге әкеп соққан акцизделетiн тауарларды акциздiк маркалармен және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларымен таңбалаудың тәртiбi мен ережесiн бұзу, —

 

2. Көрiнеу жалған акциздiк маркаларды және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларын өткiзу мақсатында әзiрлеу немесе сатып алу, сондай-ақ пайдалану немесе өткiзу, —

 

Ескертулер.

1. Осы бапта айлық есептiк көрсеткiштен бес жүз есе асатын сомада келтiрiлген залал елеулi залал деп танылады.

(ҚК)

 Статья 208. Нарушение порядка и правил маркировки подакцизных товаров акцизными марками и (или) учетно-контрольными марками, подделка и использование акцизных марок и (или) учетно-контрольных марок

 

1. Нарушение порядка и правил маркировки подакцизных товаров акцизными марками и (или) учетно-контрольными марками, повлекшее причинение значительного ущерба, —

 

2. Изготовление или приобретение с целью сбыта, а равно использование или сбыт заведомо поддельных акцизных марок и (или) учетно-контрольных марок, —

 

Примечания.

 

1. Значительным ущербом в настоящей статье признаетсяущерб, причиненный на сумму, в пятьсот раз превышающую месячный расчетный показатель.

 

 208-бап. Акцизделетiн тауарларды акциздiк маркалармен және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларымен таңбалаудың тәртiбi мен ережелерiн бұзу, акциздiк маркаларды және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларын қолдан жасау және пайдалану

 

1. Елеулі залал келтiруге әкеп соққан акцизделетiн тауарларды акциздiк маркалармен және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларымен таңбалаудың тәртiбi мен ережесiн бұзу, —

2. Көрiнеу жалған акциздiк маркаларды және (немесе) есепке алу-бақылау маркаларынөткiзу мақсатында әзiрлеу немесе алу, сондай-ақ пайдалану немесе өткiзу, —

 

Ескертулер.

1. Осы бапта айлық есептiк көрсеткiштен бес жүз есе асатын сомада келтiрiлген залал елеулi залал деп танылады.

 

  
16  247-бап. Радиоактивтi материалдармен заңсыз жұмыс iстеу

 

1. Радиоактивтi материалдарды заңсыз иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, пайдалану, бүлдiру немесе көму, —

2. Радиоактивтi материалдардызаңсыз өткiзу, сондай-ақ өткiзу мақсатымен радиоактивтi материалдарды заңсыз иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, —

(ҚК)

 Статья 247. Незаконное обращение с радиоактивными материалами

 

1. Незаконные приобретение,хранение, транспортировка, использование, разрушение или захоронение радиоактивных материалов —

2. Незаконный сбыт радиоактивных материалов, а равно незаконныеприобретение, хранение, транспортировка радиоактивных материалов с целью сбыта —

 247-бап. Радиоактивтi материалдармен заңсыз жұмыс iстеу

 

1. Радиоактивтi материалдарды заңсыз алу, сақтау, тасымалдау, пайдалану, бүлдiру немесе көму, —

2. Радиоактивтi материалдардызаңсыз өткiзу, сондай-ақ өткiзу мақсатымен радиоактивтi материалдарды заңсыз алу, сақтау, тасымалдау, —

  
17  251-бап. Қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылғыш құрылғыларды заңсыз сатып алу, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру

 

1. Атыс қаруын (тегiс ұңғылы аңшы мылтығынан басқа), оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды немесе жарылғыш құрылғыларды заңсызсатып алу, бiреуге беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру —

…

4. Суық қаруды алып жүру, аңшылық кәсiпшiлiкке байланысты болатын реттердi қоспағанда, қанжарларды, фин пышақтарын немесе басқа да суық қаруды заңсыз алып жүру немесе сату —

(ҚК)

 

 Статья 251. Незаконные приобретение, передача, сбыт, хранение, перевозка или ношение оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств

 

 

1. Незаконные приобретение, передача, сбыт, хранение, перевозка или ношение огнестрельного оружия (кроме гладкоствольного охотничьего), боеприпасов, взрывчатых веществ или взрывных устройств —

……………

4. Незаконные ношение или сбыткинжалов, финских ножей или другого холодного оружия, за исключением, когда ношение холодного оружия связано с охотничьим промыслом, —

 

 

  251-бап. Қаруды, оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды және жарылғыш құрылғыларды заңсыз алу, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру

 

1. Атыс қаруын (тегiс ұңғылы аңшы мылтығынан басқа), оқ-дәрiлердi, жарылғыш заттарды немесе жарылғыш құрылғыларды заңсыз алу, беру, өткiзу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру —

….

4. Суық қаруды алып жүру аңшылық кәсiпшiлiкке байланысты болатын реттердi қоспағанда, қанжарларды, фин пышақтарын немесе басқа да суық қаруды заңсыз алып жүру немесе өткiзу —

 

  
18  259-бап. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды заңсыз дайындау, өңдеу, иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе сату

 

1-1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатынсыз өте iрi мөлшерде заңсыз сатып алу, тасымалдау немесе сақтау —

..

2. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатында заңсыз сатып алу, тасымалдау немесе сақтау, дайындау, өңдеу, жөнелту не өткiзу —

..

2-1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатында iрi мөлшерде заңсызсатып алу, тасымалдау немесе сақтау, дайындау, өңдеу, жөнелту не өткiзу —

..

3. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында заңсыз иемденiп алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткiзудi:

.. жасаса, —

4. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу, дайындау, ұқсату, жөнелту мақсатында заңсыз иемденiп алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткiзудi:

 

  Статья 259. Незаконные изготовление, переработка, приобретение, хранение, перевозка, пересылка либо сбыт наркотических средств или психотропных веществ

 

1-1. Незаконные приобретение, перевозка или хранение без цели сбыта наркотических средств или психотропных веществ в особо крупном размере —

 

2. Незаконные приобретение, перевозка или хранение в целях сбыта, изготовление, переработка, пересылка либо сбыт наркотических средств или психотропных веществ —

 

2-1. Незаконные приобретение, перевозка или хранение в целях сбыта, изготовление, переработка, пересылка либо сбыт наркотических средств или психотропных веществ в крупном размере —

 

3. Незаконные приобретение, перевозка или хранение в целях сбыта, изготовление, переработка, пересылка либо сбыт наркотических средств или психотропных веществ, совершенные:

 

4. Незаконные приобретение, перевозка или хранение в целях сбыта, изготовление, переработка, пересылка либо сбыт наркотических средств или психотропных веществ, совершенные:

  259-бап. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды заңсыз дайындау, өңдеу, алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту немесе өткізу

 

1-1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатынсыз өте iрi мөлшерде заңсыз алу, тасымалдау немесе сақтау —

..

2. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатында заңсыз алу, тасымалдау немесе сақтау, дайындау, өңдеу, жөнелту не өткiзу —

..

2-1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу мақсатында iрi мөлшерде заңсызалу, тасымалдау немесе сақтау, дайындау, өңдеу, жөнелту не өткiзу —

..

3. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу, дайындау, өңдеу, жөнелту мақсатында заңсыз алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткiзудi:

.. жасаса, —

 

4. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды өткiзу, дайындау, өңдеу, жөнелту мақсатында заңсыз алуды, тасымалдауды немесе сақтауды не өткiзудi:

… жасаса

  
19  263-бап. Улы заттардың, сондай-ақ есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды дайындауға немесе ұқсатуға пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы

 

1. Есiрткi заттар немесе психотроптық заттар болып табылмайтын улы заттарды не оларды дайындауға немесе ұқсатуға арналған құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткiзу мақсатымен заңсыз дайындау,ұқсату, иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқтызаңсыз өткiзу, —

2. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды дайындау немесе ұқсату үшiн пайдаланылатын заттарды, құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткiзу мақсатымен заңсыз дайындау,иемденiп алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты заңсыз өткiзу, —

 

  Статья 263. Незаконный оборот ядовитых веществ, а также веществ, инструментов или оборудования, используемых для изготовления или переработки наркотических средств, психотропных или ядовитых веществ

 

1. Незаконные изготовление,переработка, приобретение,хранение, перевозка, пересылка с целью сбыта, а равно незаконный сбыт ядовитых веществ, не являющихся наркотическими средствами или психотропными веществами, либо инструментов или оборудования для их изготовления или переработки, —

 

2. Незаконные изготовление,приобретение, хранение, перевозка, пересылка с целью сбыта, а равно незаконный сбытвеществ, инструментов или оборудования, используемых для изготовления или переработкинаркотических средств или психотропных веществ, —

 

 

  263-бап. Улы заттардың, сондай-ақ есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды дайындауға немесе өңдеуге пайдаланылатын заттардың, құрал-саймандардың немесе жабдықтардың заңсыз айналымы

 

1. Есiрткi заттар немесе психотроптық заттар болып табылмайтын улы заттарды не оларды дайындауға немесе ұқсатуға арналған құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткiзу мақсатымен заңсыз дайындау,өңдеу, алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты заңсыз өткiзу, —

2. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды дайындау немесе өңдеу үшiн пайдаланылатын заттарды, құрал-саймандарды немесе жабдықтарды өткiзу мақсатымен заңсыз дайындау,алу, сақтау, тасымалдау, жөнелту, сол сияқты заңсыз өткiзу, —

 

  
20  265-бап. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды ұстау ережелерiн бұзу

 

1. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды өндiру, жасау,ұқсату, сатып алу, сақтау, есепке алу, босату, тасымалдау, әкелу, әкету, жөнелту не жою ережелерiн бұзу, егер бұл әрекеттi аталған ережелердi сақтау мiндетiне кiретiн адам жасаса —

  Статья 265. Нарушение правил обращения с наркотическими средствами, психотропными или ядовитыми веществами

 

1. Нарушение правил производства, изготовления, переработки,приобретения, хранения, учета,отпуска, перевозки, ввоза, вывоза, пересылки либо уничтожения наркотических средств, психотропных или ядовитых веществ, если это деяние совершено лицом, в обязанности которого входит соблюдение указанных правил, —

 

  265-бап. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды ұстау ережелерiн бұзу

 

1. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды өндiру, жасау, өңдеу,алу, сақтау, есепке алу, босату,тасымалдау, әкелу, әкету, жөнелту не жою ережелерiн бұзу, егер бұл әрекеттi аталған ережелердi сақтау мiндетiне кiретiн адам жасаса —

  
21  323-бап. Ресми құжаттарды және мемлекеттiк наградаларды сатып алу немесе өткiзу

 

Құқықтар беретiн немесе мiндеттерден босататын ресми құжаттарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының немесе КСРО Мемлекеттiк наградаларын заңсыз сатып алу немесе өткiзу —

 

  Статья 323. Приобретение или сбыт официальных документов и государственных наград

 

 

Незаконное приобретение или сбыт официальных документов, предоставляющих права или освобождающих от обязанностей, а также государственных наград Республики Казахстан или СССР —

  323-бап. Ресми құжаттарды және мемлекеттiк наградаларды алу немесе өткiзу

 

Құқықтар беретiн немесе мiндеттерден босататын ресми құжаттарды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының немесе КСРО Мемлекеттiк наградаларын заңсыз алу немесе өткiзу —

  
22  

 290-бап. Жануарлар мен өсiмдiктердiң сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiмен заңсыз iс-әрекеттер

 

Қазақстан Республикасының Қызыл Кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiн немесе олар мекендейтiн жерлердiзаңсыз алу, сатып алу, сату, сол сияқты жою —

 

  

 Статья 290. Незаконное обращение с редкими и находящимися под угрозой исчезновения видами животных и растений

 

Незаконные добывание, приобретение, сбыт, а равно уничтожение редких и находящихся под угрозой исчезновения видов животных и растений, занесенных в Красную книгу Республики Казахстан, или места их обитания —

  

 290-бап. Жануарлар мен өсiмдiктердiң сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiмен заңсыз iс-әрекеттер

 

Қазақстан Республикасының Қызыл Кiтабына енгiзiлген жануарлар мен өсiмдiктердiң сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiн немесе олар мекендейтiн жерлердi заңсыз олжалау, алу, өткізу, сол сияқты жою —

  
23  

325-бап. Жалған құжаттарды, мөртаңбаларды, мөрлердi, мөрқағаздарды, мемлекеттiк наградаларды қолдан жасау, дайындау немесе өткiзу

 

1. Құқықтар беретiн немесе мiндеттерден босататын куәлiктi немесе өзге де ресми құжатты қолдан жасау, не мұндай құжаттыөткiзу, сол сияқты қолдан жасалған мөртаңбаларды, мөрлердi, мөрқағаздарды, Қазақстан Республикасының немесе КСРО-ның мемлекеттiк наградаларын дайындау немесе сату —

 

  

Статья 325. Подделка, изготовление или сбыт поддельных документов, штампов, печатей, бланков, государственных наград

 

1. Подделка удостоверения или иного официального документа, предоставляющего права или освобождающего от обязанностей, либо сбыт такого документа, а равно изготовление или сбытподдельных штампов, печатей, бланков, государственных наград Республики Казахстан или СССР —

 

 

  

325-бап. Жалған құжаттарды, мөртаңбаларды, мөрлердi, мөрқағаздарды, мемлекеттiк наградаларды қолдан жасау, дайындау немесе өткiзу

 

1. Құқықтар беретiн немесе мiндеттерден босататын куәлiктi немесе өзге де ресми құжатты қолдан жасау, не мұндай құжатты өткiзу, сол сияқты қолдан жасалған мөртаңбаларды, мөрлердi, мөрқағаздарды, Қазақстан Республикасының немесе КСРО-ның мемлекеттiк наградаларын дайындау немесе өткізу —

 

  
24 175-бап. Ұрлық

 

1. Ұрлық, яғни бөтен мүлiктiжасырын ұрлау —

Ескерту.

1. Осы Кодекстiң баптарында ұрлықдеп пайдакүнемдiк мақсатта бөтен мүлiктi осы мүлiктiң меншiк иесiне немесе өзге иеленушiсiне залал келтiре отырып айыптының немесе басқа адамдардың пайдасына заңсыз қайтарымсыз алып қою және (немесе) айналдыру танылады.

5. Меншiк құқығында ұйымға тиесiлi немесе оның қарамағындағы бөтен бiреудiң мүлкiн ұрлау, алаяқтық жасау, иемденiп алу немесе ысырап ету жолымен жасалған ұсақ-түйек ұрлау қылмыстық жауаптылыққа әкеп соқпайды. Оны жасауға кiнәлi адам заңға сәйкес әкiмшiлiк жауапқа тартылады. Егер ұрланған мүлiктiң құны әрекет жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген он еселенген айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнен аспайтын болса, ұрлық ұсақ-түйек ұрлау деп танылады.

 

(Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі, әрі қарай — ҚК)

 Статья 175. Кража

 

1. Кража, то есть тайное хищениечужого имущества, —

Примечания.

1. Под хищением в статьях настоящего Кодекса понимаются совершенные с корыстной целью противоправные безвозмездные изъятие и (или) обращение чужого имущества в пользу виновного или других лиц, причинившие ущерб собственнику или иному владельцу этого имущества.

5. Мелкое хищение чужого имущества, принадлежащего на праве собственности организации или находящегося в ее ведении, совершенное путем кражи,мошенничества, присвоения или растраты, не влечет уголовной ответственности. Лицо, виновное в его совершении, несет административную ответственность в соответствии с законом. Хищение признается мелким, если стоимостьпохищенного имущества не превышает десятикратного размера месячного расчетного показателя, установленного законодательством Республики Казахстан на момент совершения деяния.

 

 175-бап. Ұрлық

 

1. Ұрлық, яғни бөтеннің мүлкінжасырын талан-тараждау —

Ескерту.

1. Осы Кодекстiң баптарындаталан-тараждау деп пайдакүнемдiк мақсатта бөтеннің мүлкін осы мүлiктiң меншiк иесiне немесе өзге иеленушiсiне залал келтiре отырып айыптының немесе басқа адамдардың пайдасына заңсыз қайтарымсыз алып қою және (немесе) айналдыру танылады.

5. Меншiк құқығында ұйымға тиесiлi немесе оның қарамағындағы бөтен бiреудiң мүлкiн ұрлау, алаяқтық жасау, иемденiп алу немесе ысырап ету жолымен жасалған ұсақ-түйек талан-тараждау қылмыстық жауаптылыққа әкеп соқпайды. Оны жасауға кiнәлi адам заңға сәйкес әкiмшiлiк жауапқа тартылады. Егер талан-таражға ұшыраған мүлiктiң құны әрекет жасалған кезде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген он еселенген айлық есептiк көрсеткiш мөлшерiнен аспайтын болса,ол әрекет ұсақ-түйек талан-тараждау деп танылады.

 

  
25 176-бап. Сенiп тапсырылған бөтен мүлiктi иеленiп алу немесе ысырап ету

 

1. Иеленiп алу немесе ысырап ету, яғни кiнәлi адамға сенiп тапсырылған бөтен мүлiктi ұрлау —

(ҚК)

 Статья 176. Присвоение или растрата вверенного чужого имущества

 

 

1. Присвоение или растрата, то есть хищение чужого имущества, вверенного виновному, —

 

 176-бап. Сенiп тапсырылған бөтен мүлiктi иеленiп алу немесе ысырап ету

 

1. Иеленiп алу немесе ысырап ету, яғни кiнәлi адамға сенiп тапсырылған бөтеннің мүлкін талан-тараждау-

 

  
26  178-бап. Тонау

 

1. Тонау, яғни бөтен мүлiктi ашық ұрлау —

(ҚК)

 Статья 178. Грабеж

 

1. Грабеж, то есть открытое хищение чужого имущества, —

 

  178-бап. Тонау

 

1. Тонау, яғни бөтеннің мүлкін ашық талан-тараждау —

 

  
27 179-бап. Қарақшылық

 

1. Қарақшылық, яғни бөтен мүлiктiұрлау мақсатында шабуыл жасауға ұшыраған адамның өмiрi мен денсаулығына қауiптi күш көрсетумен немесе тiкелей осындай күш қолданамын деп қорқытумен ұштасқан шабуыл жасау —

3. Мынадай:

в) мүлiктi iрi мөлшерде ұрлау мақсатында жасаған қарақшылық —

(ҚК)

 Статья 179. Разбой

 

1.       Разбой, то есть нападение с целью хищения чужого имущества, соединенное с насилием, опасным для жизни или здоровья лица, подвергшегося нападению, или с угрозой непосредственного применения такого насилия, —

 

3. Разбой, совершенный:

 

в) с целью хищения имущества в крупном размере, —

 

 179-бап. Қарақшылық

 

1. Қарақшылық, яғни бөтеннің мүлкін талан-тараждау мақсатында шабуыл жасауға ұшыраған адамның өмiрi мен денсаулығына қауiптi күш көрсетумен немесе тiкелей осындай күш қолданамын деп қорқытумен ұштасқан шабуыл жасау —

3. Мынадай:

в) мүлiктi iрi мөлшердеталан-тараждау мақсатында жасаған қарақшылық —

 

  
28  177-бап. Алаяқтық

 

1. Алаяқтық, яғни бөтен мүлiктi ұрлау немесе бөтен мүлiкке құқықты алдау немесе сенiмге қиянат жасау арқылы алу —

 

(ҚК)

 Статья 177. Мошенничество

 

1. Мошенничество, то есть хищение чужого имущества или приобретение права на чужое имущество путем обмана или злоупотребления доверием, —

 

 177-бап. Алаяқтық

 

1. Алаяқтық, яғни алдау немесе сенімге қиянат жасау жолымен бөтеннің мүлкін талан-тараждау, не дәл сондай жолдармен бөтеннің мүлкіне құқықты алу —

 

  
29  180-бап. Ерекше құнды заттарды ұрлау

 

1. Ерекше тарихи, ғылыми, көркемдiк немесе мәдени жағынан құнды заттар мен құжаттардыұрлау, ұрлықтың жасалу тәсiлiне қарамастан —

 

(ҚК)

 Статья 180.

 Хищение предметов, имеющих особую ценность

 

1. Хищение предметов или документов, имеющих особую историческую, научную, художественную или культурную ценность, независимо от способахищения, —

 

  180-бап. Ерекше құнды заттарды талан-тараждау

 

1 Ерекше тарихи, ғылыми, көркемдiк немесе мәдени жағынан құнды заттар мен құжаттарды кез-келген тәсілмен талан-тараждау, —

 

  
30 182-бап. Алдау немесе сенiмге қиянат жасау жолымен мүлiктiк залал келтiру

 

1. Алдау немесе сенiмге қиянат жасау жолымен меншiк иесiне немесе өзге мүлiк иеленушiге ұрлықбелгiлерiнсiз мүлiктiк залал келтiрудi:

..жасау —

 

(ҚК)

 Статья 182. Причинение имущественного ущерба путем обмана или злоупотребления доверием

 

1. Причинение имущественного ущерба собственнику или иному владельцу имущества путем обмана или злоупотребления доверием при отсутствии признаков хищения, совершенное:

 

 182-бап. Алдау немесе сенiмге қиянат жасау жолымен мүлiктiк залал келтiру

 

1. Талан-тараждау белгілері болмаған жағдайларда алдау немесе сенiмге қиянат жасау жолымен меншiк иесiне немесе өзге мүлiк иеленушiге мүлiктiк залал келтiрудi:

..жасау —

 

  
31 185-бап. Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену

 

1. Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралдарын ұрлау мақсатынсыз заңсыз иелену (айдап кету) —

 

(ҚК)

 Статья 185.

Неправомерное завладение автомобилем или иным транспортным средством без цели хищения

 

1. Неправомерное завладение автомобилем или иным транспортным средством без цели хищения (угон) —

 

 185-бап. Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралдарын талан-тараждау мақсатынсыз заңсыз иелену

 

1. Автомобильдi немесе өзге де көлiк құралдарын талан-тараждау мақсатынсыз заңсыз иелену (айдап кету) —

  
32  254-бап. Қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттарды немесе жарылғыш қондырғыларды күзету жөнiндегi мiндеттердi тиiсiнше атқармау

 

1. Атыс қаруын, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын күзету тапсырылған адамның өз мiндеттерiн тиiсiнше орындамауы, егер бұл олардыңұрлануына немесе жойылуына не өзге ауыр зардаптардың тууына әкеп соқса —

 

(ҚК)

 Статья 254.

Ненадлежащее исполнение обязанностей по охране оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ или взрывных устройств

 

1. Ненадлежащее исполнение своих обязанностей лицом, которому была поручена охрана огнестрельного оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ или взрывных устройств, если это повлекло их хищение или уничтожение либо наступление иных тяжких последствий, —

 

  254-бап. Қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттарды немесе жарылғыш қондырғыларды күзету жөнiндегi мiндеттердi тиiсiнше атқармау

 

1. Атыс қаруын, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттарды немесе жару құрылғыларын күзету тапсырылған адамның өз мiндеттерiн тиiсiнше орындамауы, егер бұл олардыңталан-таражға түсуіне немесе жойылуына не өзге ауыр зардаптардың тууына әкеп соқса —

 

  
33  265-бап. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды ұстау ережелерiн бұзу

 

2. Есiрткi заттардың, психотроптық немесе улы заттардың ұрлануынане өзге елеулi зиян келтiрiлуiне әкеп соққан дәл сол әрекет —

(ҚК)

 Статья 265. Нарушение правил обращения с наркотическими средствами, психотропными или ядовитыми веществами

 

2. То же деяние, повлекшее хищениенаркотических средств, психотропных или ядовитых веществ либо причинение иного существенного вреда, —

 265-бап. Есiрткi заттарды, психотроптық немесе улы заттарды ұстау ережелерiн бұзу

 

2. Есiрткi заттардың, психотроптық немесе улы заттардың талан-таражға түсуіне не өзге елеулi зиян келтiрiлуiне әкеп соққан дәл сол әрекет —

  
34  248-бап. Радиоактивтi материалдарды ұрлау немесе қорқытып алу

 

1. Радиоактивтi материалдардыұрлау немесе қорқытып алу —

 

(ҚК)

 Статья 248. Хищение либо вымогательство радиоактивных материалов

 

1.Хищение либо вымогательство радиоактивных материалов —

 

 248-бап. Радиоактивтi материалдарды талан-тараждау немесе қорқытып алу

 

1. Радиоактивтi материалдардыталан-тараждау немесе қорқытып алу —

 

  
35  255-бап. Қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттар мен жаруқұрылғыларын ұрлау не қорқытып алу

 

1. Атыс қаруын, оның жинақтаушы бөлшектерiн, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттар немесе жару құрылғыларынұрлау не қорқытып алу —

…

2. Жаппай қырып-жоятын қаруды, сол сияқты жаппай қырып-жоятын қару жасау кезiнде пайдаланылуы мүмкiн материалдарды немесе жабдықтарды ұрлау не қорқытып алу —

 

(ҚК)

 Статья 255.

 Хищение либо вымогательство оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ и взрывных устройств

 

1. Хищение либо вымогательство огнестрельного оружия, комплектующих деталей к нему, боеприпасов, взрывчатых веществ или взрывных устройств —

……

2. Хищение либо вымогательство оружия массового поражения, а равно материалов или оборудования, которые могут быть использованы при создании оружия массового поражения, —

 

  255-бап. Қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттар мен жаруқұрылғыларын талан-тараждау не қорқытып алу

 

1. Атыс қаруын, оның жинақтаушы бөлшектерiн, оқ-дәрiнi, жарылғыш заттар немесе жару құрылғыларын талан-тараждау не қорқытып алу —

…

2. Жаппай қырып-жоятын қаруды, сол сияқты жаппай қырып-жоятын қару жасау кезiнде пайдаланылуы мүмкiн материалдарды немесе жабдықтарды талан-тараждауне қорқытып алу —

 

  
36 260-бап. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды ұрлау не қорқытып алу

 

1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды ұрлау не қорқытып алу —

(ҚК)

 Статья 260. Хищение либо вымогательство наркотических средств или психотропных веществ

 

1. Хищение либо вымогательство наркотических средств или психотропных веществ —

 

 260-бап. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды ұрлау не қорқытып алу

 

1. Есiрткi заттарды немесе психотроптық заттарды талан-тараждау не қорқытып алу —

 

  

ПРИЛОЖЕНИЕ 2: (Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан)

 

№

 

Қазақ тіліндегі ресми мәтін/

Официальный текст на казахском языке

 

 

Орыс тіліндегі ресми мәтін/

Официальный текст на русском языке

 

 

 

Ұсынылып отырған

бейресми мәтін/

Предлагаемый неофициальный текст
1  162-бап. Қылмыстық процесте қаралатын азаматтық талаптар

1. Қылмыстық процесте жеке және заңды тұлғалардың есi кiресiлi-шығасылы адамның тiкелей қылмысымен немесе қоғамға қауiптi әрекетiмен келтiрiлген мүлiктiк және моральдық зиянды өтеу туралы, сондай-ақ жерлеуге, зардап шеккен адамды емдеуге кеткен шығыстарды, оған сақтандыру өтем ретiнде төленген сомаларды, жәрдемақыны немесе зейнетақыны, сондай-ақ өкiлдiкке шыққан шығыстарды қоса алғанда анықтау, алдын ала тергеу iсiне және сотқа қатысуымен байланысты шыққан шығыстарды өтеу туралы азаматтық талаптары қаралады.

 

 Статья 162. Гражданские иски, рассматриваемые в уголовном процессе

1. В уголовном процессе рассматриваются гражданские иски физических и юридических лиц о возмещении имущественного и морального вреда, причиненного непосредственно преступлением или общественно опасным деянием невменяемого, а также о возмещении расходов на погребение, лечение потерпевшего, сумм, выплаченных ему в качестве страхового возмещения, пособия или пенсии, а также расходов, понесенных в связи с участием в производстве дознания, предварительного следствия и в суде, включая расходы на представительство.

 

 162-бап. Қылмыстық процесте қаралатын азаматтық талаптар

1. Қылмыстық процесте жеке және заңды тұлғалардың тiкелей қылмыс арқылы немесе есі дұрыс емес адамның қоғамға қауiптi әрекетi арқылы келтiрiлген мүлiктiк және моральдық зиянды өтеу туралы, сондай-ақ жерлеуге, зардап шеккен адамды емдеуге кеткен шығыстарды, оған сақтандыру өтем ретiнде төленген сомаларды, жәрдемақыны немесе зейнетақыны, сондай-ақ өкiлдiкке шыққан шығыстарды қоса алғанда анықтау, алдын ала тергеу iсiне және сотқа қатысуымен байланысты шыққан шығыстарды өтеу туралы азаматтық талаптары қаралады.

 
2  163-бап. Азаматтық талап қою

1. Есi кiресiлi-шығасылы адамның қылмысы немесе Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде көзделген әрекетiнәтижесiнде зиян шеккен адам не оның өкiлi қылмыстық iс қозғалған кезден бастап, бiрақ сот тергеуi басталғанға дейiн кез келген уақытта азаматтық талап қоюға құқылы.

 Статья 163. Предъявление гражданского иска

1. Лицо, понесшее вред в результате преступления или предусмотренного Уголовным кодексом Республики Казахстан деяния невменяемого, либо его представитель вправе предъявить гражданский иск в любое время с момента возбуждения уголовного дела, но до начала судебного следствия.

  163-бап. Азаматтық талап қою

1. Қылмыстың немесе есі дұрыс емес адамның Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде көзделген әрекетiніңнәтижесiнде зиян шеккен адам не оның өкiлi қылмыстық iс қозғалған кезден бастап, бiрақ сот тергеуi басталғанға дейiн кез келген уақытта азаматтық талап қоюға құқылы.
3  164-бап. Азаматтық талапкер деп тану

1. Егер қылмыстық iсматериалдарынан ақыл-есiнен айырылған адам қылмысы арқылы немесе Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде тыйым салынған әрекетiмен азаматқа немесе заңды тұлғаға зиян келтiрген деп қаралса, анықтаушы, тергеушi, прокурор немесе сот оларға немесе олардың өкiлдерiне азаматтық талап қою құқығы бар екенiн түсiндiредi.

 

 Статья 164. Признание гражданским истцом

1. Если из материалов уголовного дела усматривается, чтопреступлением или запрещенным Уголовным кодексом Республики Казахстан деянием невменяемогопричинен вред гражданину или юридическому лицу, дознаватель, следователь, прокурор или суд разъясняют им или их представителям право предъявить гражданский иск.

 

 

  164-бап. Азаматтық талапкер деп тану

1. Егер қылмыстық iс материалдарында қылмыс арқылы немесе есі дұрыс емес дамның Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде тыйым салынған әрекетi арқылы азаматқа немесе заңды тұлғаға зиян келтiрілген деп қаралса, анықтаушы, тергеушi, прокурор немесе сот оларға немесе олардың өкiлдерiне азаматтық талап қою құқығы бар екендігін түсiндiредi.

 
4  166-бап. Iске азаматтық жауапкер ретiнде қатысуға тарту

Ақыл-есiнен айырылған адамның қылмысымен немесе Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде тыйым салынған әрекетiмен келтiрiлген зиян үшiн жауапты адамды анықтағаннан кейiн, қылмыстық iске азаматтық талап қойылған жағдайда қылмыстық процестi жүргiзушi орган бұл адамды осы Кодекстiң 78-бабының бiрiншi бөлiгiнде белгiленген тәртiп бойынша азаматтық жауапкер ретiнде тартады. Азаматтық жауапкерге немесе оның өкiлiне азаматтық жауапкер ретiнде iске тарту туралы қаулы хабарланады және осы Кодекстiң 78-бабының төртiншi бөлiгiнде көзделген құқықтары түсiндiрiледi.

 Статья 166. Привлечение к участию в деле в качестве гражданского ответчика

Установив лицо, несущее ответственность за вред,причиненный преступлением или запрещенным Уголовным кодексом Республики Казахстан деянием невменяемого, в случае предъявления гражданского иска в уголовном деле орган, ведущий уголовный процесс, привлекает это лицо в качестве гражданского ответчика в порядке, установленном частью первой статьи 78 настоящего Кодекса. Гражданскому ответчику или его представителю объявляется постановление о привлечении в качестве гражданского ответчика и разъясняются права, предусмотренные частью четвертой статьи 78 настоящего Кодекса.

  166-бап. Iске азаматтық жауапкер ретiнде қатысуға тарту

Қылмыс арқылы немесе есі дұрыс емес адамныңҚазақстан Республикасының Қылмыстық кодексiнде тыйым салынған әрекетi арқылы келтiрiлген зиян үшiн жауапты адамды анықтағаннан кейiн, қылмыстық iске азаматтық талап қойылған жағдайда қылмыстық процестi жүргiзушi орган бұл адамды осы Кодекстiң 78-бабының бiрiншi бөлiгiнде белгiленген тәртiп бойынша азаматтық жауапкер ретiнде тартады. Азаматтық жауапкерге немесе оның өкiлiне азаматтық жауапкер ретiнде iске тарту туралы қаулы хабарланады және осы Кодекстiң 78-бабының төртiншi бөлiгiнде көзделген құқықтары түсiндiрiледi.
5  50-бап. Қылмыстық iс бойынша iс жүргiзудi тоқтата тұру

1… 6) соттың аталған қылмыстық iсте қолданылуға тиiс заңның немесе өзге де нормативтiк-құқықтық актiлердiң Конституцияға сәйкес еместiгiн тану не адамның және азаматтың Конституциямен бекiтiлген құқықтары мен бостандығын шектейтiндiгi туралы ұсыныспен Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесiне өтiнiш жасауы;

(ҚІЖК 50-6. 1-бөл. 6-тар.)

 Статья 50. Приостановление производства по уголовному делу

1…6) обращения суда в Конституционный Совет Республики Казахстан с представлением о признании неконституционным подлежащего применению в данном уголовном деле закона или иного нормативного правового акта, ущемляющего закрепленные Конституцией права и свободы человека и гражданина;

  50-бап. Қылмыстық iс бойынша iс жүргiзудi тоқтата тұру

1… 6) соттың аталған қылмыстық iсте қолданылуға тиiс заңның немесе өзге де нормативтiк-құқықтық актiлердiң Конституцияға сәйкес еместiгiн тану адамның және азаматтың Конституциямен бекiтiлген құқықтары мен бостандығын шектейтiндiгi туралы ұсыныспен Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесiне өтiнiш жасауы;
6 327-бап. Басты сот талқылауында тәртiптi қамтамасыз ету мақсатында қолданылатын шаралар

5. Егер тәртiп бұзушының сот отырысындағы iс-әрекетiнде басқа әкiмшiлiк құқық бұзушылықтың не қылмыстық белгiлерi болса, сот тиiстi тәртiппен қылмыстық немесе әкiмшiлiк iс қозғау үшiн материалдар жiбередi.

 

 Статья 327. Меры, принимаемые в целях обеспечения порядка в главном судебном разбирательстве

5. Если в действиях нарушителя порядка в судебном заседании имеются признаки иного административного правонарушения либо преступления, суд направляет материалы прокурору для возбуждения в соответствующем порядке уголовного или административного дела.

 327-бап. Басты сот талқылауында тәртiптi қамтамасыз ету мақсатында қолданылатын шаралар

5. Егер тәртiп бұзушының сот отырысындағы iс-әрекетiнде басқа әкiмшiлiк құқық бұзушылықтың не қылмыстық белгiлерi болса, сот тиiстi тәртiппен қылмыстық немесе әкiмшiлiк iс қозғау үшiнматериалдарды прокурорға жiбередi.
7  326-бап. Басты сот талқылауының тәртiбi

2. Соттың сот отырысы залына кiруiнiң алдында сот приставы:«Сот келе жатыр» деп хабарлайды, сот отырысына қатысып отырғандардың бәрi орындарынан тұрады, мұнан соң төрағалық етушiнiң ұсынуы бойынша өз орындарына отырады.

 

 Статья 326. Распорядок главного судебного разбирательства

2. Перед входом суда в зал судебного заседания судебный пристав, а в отсутствие его — секретарь судебного заседанияобъявляет: «Суд идет», все присутствующие в судебном заседании встают, после чего по предложению председательствующего занимают свои места.

 326-бап. Басты сот талқылауының тәртiбi

2. Соттың сот отырысы залына кiруiнiң алдында сот приставы, ол жоқ болса: «Сот келе жатыр» деп хабарлайды, сот отырысына қатысып отырғандардың бәрi орындарынан тұрады, мұнан соң төрағалық етушiнiң ұсынуы бойынша өз орындарына отырады.
8  7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

23) «туыстар» — үлкен атасы мен үлкен әжесiне дейiн ортақ ата-бабалары бар туыстық байланыстағы адамдар;

 

 Статья 7. Разъяснение некоторых понятий, содержащихся в настоящем Кодексе

23) «родственники» — лица, находящиеся в родственной связи, имеющие общих предков до прадедушки и прабабушки;

 

  7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

23) «туыстар» — ұлы атасы мен ұлы әжесiне дейiнгі ата-бабалары ортақ туысқандық байланыстағы адамдар
   37-бап. Қылмыстық iзге түсудi болдырмайтын жағдайлар

1. Қылмыстық iс қозғауға болмайтын, ал қозғалған iс тоқтатылуға тиiс жағдайлар:

3) егер ол жасаған әрекет үшiн жаза қолдануды жойса, рақымшылық ету актiсiнiң салдары;

4) мерзiмiнiң ескiруiне байланысты;

12) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң ережелерiне байланысты қылмыстық жауаптылықтан босатылуға жататын адамға қатысты.

 Статья 37. Обстоятельства, исключающие уголовное преследование

1. Уголовное дело не может быть возбуждено, а возбужденное подлежит прекращению:

…3) вследствие акта амнистии, если он устраняет применение наказания за совершенные деяния;

4) за истечением срока давности;

12) в отношении лица, подлежащего освобождению от уголовной ответственности в силу положений Уголовного кодекса Республики Казахстан.

  37-бап. Қылмыстық iзге түсудi болдырмайтын жағдайлар

1. Егер:

3) жасалған әрекет үшін жаза қолдануды жоятын рақымшылық жасау актісі шықса;

4) ескiру мерзiмi өтіп кетсе;

12) Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң ережелерiне орай қылмыстық жауаптылықтанбосатылуға жатса, оларға қатысты іс қозғалмайды, ал қозғалған іс қысқартылуға жатады.
9 393-бап. Жеке айыптау iсiн сот мәжiлiсiнде қарау

3. Сот талқылауына жеке айыптаушы мен айыпталушының жеке өздерi қатысуға немесе өз өкiлдерiнiң өкiлдiк етуiне құқылы.

 

 Статья 393. Рассмотрение дела частного обвинения в судебном заседании

3. В судебном разбирательстве частный обвинитель и обвиняемый вправе присутствовать лично или быть представленными их представителями.

 

 393-бап. Жеке айыптау iсiн сот мәжiлiсiнде қарау

3. Сот талқылауына жеке айыптаушы мен айыпталушы тікелей жеке өздері қатысуға немесе қатысуды өз өкілдеріне тапсыруға құқылы.

 
10

11

  23-бап. Сот iсiн жүргiзудi тараптардың бәсекелестiгi мен тең құқықтылығы негiзiнде жүзеге асыру

8. Тараптар қылмыстық сот iсiн жүргiзу барысында өзiнiң айқындамасын, оны дербес және сотқа, басқа да органдар мен адамдарға тәуелсiз қорғаудың әдiстерi мен құралдарын таңдайды.

 Статья 23. Осуществление судопроизводства на основе состязательности и равноправия сторон

8. Стороны избирают в ходе уголовного судопроизводства свою позицию, способы и средства ее отстаивания самостоятельно и независимо от суда, других органов и лиц.

  23-бап. Сот iсiн жүргiзудi тараптардың бәсекелестiгi мен тең құқықтылығы негiзiнде жүзеге асыру

8. Қылмыстық сот iсiн жүргiзу барысында тараптар өз позициясын, оны қорғаудың жолдары мен құралдарын соттан және басқа органдар мен адамдардан дербес әрі тәуелсіз түрде таңдайды
 346-бап. Сотталушыныңкөзқарасын анықтау Статья 346. Выяснение позицииподсудимого 346-бап. Сотталушыныңпозициясын анықтау
12  119-бап. Сезiктiнiң, айыпталушының, жәбiрленушiнiң, куәнiң айғақтары

6. Егер ол өзiнiң хабардарлығының көзiн көрсете алмаса, куә хабарлаған мәлiмет дәлел бола алмайды.

 Статья 119. Показанияподозреваемого, обвиняемого, потерпевшего, свидетеля

6. Не могут служить доказательствами сведения, сообщаемые свидетелем, если он не может указать источник своей осведомленности.

 119-бап. Сезiктiнiң, айыпталушының, жәбiрленушiнiң, куәнiң айғақтамалары

Егер ол қайнар көзін (алған жерін) көрсете алмаса, куәгер берген мәліметтер дәлелдеме бола алмайды.
13 15-бап. Қылмыстық iстер бойынша iс жүргiзу кезiнде азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау

 

3. Жәбiрленушiнi, куәнi…өлтiрумен, күш қолданумен, мүлкiн жоюмен немесе бүлдiрумен, не өзге де заңға қарсы қауiптi әрекеттермен қорқытқандығына жеткiлiктi негiздер болған кезде қылмыстық процестi жүргiзушi орган… бұл адамдардың өмiрiн, денсаулығын,… және мүлкiнқорғауға заңда көзделген шараларды қолдануға мiндеттi.

 

 Статья 15. Охрана прав и свобод граждан при производстве по уголовным делам

 

3. При наличии достаточных оснований на то, что потерпевшему, свидетелю… угрожают убийством, применением насилия, уничтожением или повреждением имущества либо иными опасными противоправными действиями, орган… обязан в пределах своей компетенции принять предусмотренные законом меры к охране жизни, здоровья, чести, достоинства и имущества этих лиц.

 

 15-бап. Қылмыстық iстер бойынша iс жүргiзу кезiнде азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау

 

3. Жәбiрленушiнi, куәгерді… өлтiремін, күш қолданамын, мүлкiн жоямын немесе бүлдiремін, не өзге де заңға қарсы қауiптi әрекеттержасаймын деп қорқытатындығынажеткiлiктi негiздер болған кезде қылмыстық процестi жүргiзушi орган… бұл адамдардың өмiрiн, денсаулығын,… және мүлкiн қорғауға бағытталған заңда көзделген шараларды қолдануға мiндеттi.

 
14  7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

17) «тергеуде болу» — осы Кодексте белгiленген, белгiлi бiр қылмысты тергеу белгiлi бiр алдын ала тергеу органының немесе анықтаудың құзыретiне жататын белгiлердiң жиынтығы;

 

 Статья 7.

Разъяснение некоторых понятий, содержащихся в настоящем Кодексе

17) «подследственность» — совокупность установленных настоящим Кодексом признаков, по которым расследование данного преступления относится к компетенции того или иного органа предварительного следствия или дознания;

 

  7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

17) «тергелу реті» — осы Кодексте белгiленген, белгiлi бiр қылмысты тергеу белгiлi бiр алдын ала тергеу органының немесе анықтаудың құзыретiне жататындығынбілдіретін белгiлердiң жиынтығы;
15  192-бап. Тергелу ретi

 

 Статья 192. Подследственность

 

  192-бап. Тергелу ретi

 
16 7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

 

Осы Кодексте қамтылған ұғымдардың, егер заңда ерекше нұсқаулар болмаса, мынадай мағынасы бар:

25) «қылмыстық процеске қатысушы өзге де адамдар» — сот отырысының хатшысы, аудармашы, көрген адам, куә, куәгер, сарапшы, маман, сот приставы;

 

 Статья 7. Разъяснение некоторых понятий, содержащихся в настоящем Кодексе

 

Содержащиеся в настоящем Кодексе понятия имеют, если нет особых указаний в законе, следующее значение:

25) «иные лица, участвующие в уголовном процессе» — секретарь судебного заседания, переводчик, очевидец, свидетель, понятой,эксперт, специалист, судебный пристав;

 

 7-бап. Осы Кодекстегi кейбiр ұғымдардың түсiнiктемесi

 

Осы Кодексте қамтылған ұғымдардың, егер заңда ерекше нұсқаулар болмаса, мынадай мағынасы бар:

25) «қылмыстық процеске қатысушы өзге де адамдар» — сот отырысының хатшысы, аудармашы, көрген адам, куәгер, айғақтаушы, сарапшы, маман, сот приставы;

 
17 86-бап. Куәгер

1. Қылмыстық iзге түсу органы осы Кодексте көзделген жағдайда тергеу iс-әрекеттерiн жүргiзу фактiсiн, оның барысы мен нәтижелерiн куәландыру үшiн тартқан адамдар куәгерлер болып табылады.

2. Өздерiнiң қатысуымен болып жатқан iс-әрекеттердi толық және дұрыс қабылдауға қабiлеттi, iске мүдделi емес және қылмыстық iзге түсу органдарына тәуелсiз кәмелеттiк жастағы азаматтар ғанакуәгерлер бола алады.

 Статья 86. Понятой

1. Понятым является лицо, привлеченное органом уголовного преследования для удостоверения факта производства следственного действия, его хода и результатов в случаях, предусмотренных настоящим Кодексом.

2. Понятыми могут быть только не заинтересованные в деле и не зависимые от органов уголовного преследования совершеннолетние граждане, способные полно и правильно воспринимать происходящие в их присутствии действия.

 86-бап. Айғақтаушы

1. Қылмыстық iзге түсу органы осы Кодексте көзделген жағдайда тергеу iс-әрекеттерiн жүргiзу фактiсiн, оның барысы мен нәтижелерiн куәландыру үшiн тартқан адам айғақтаушы болып табылады.

2. Өздерiнiң қатысуымен болып жатқан iс-әрекеттердi толық және дұрыс қабылдауға қабiлеттi, iске мүдделi емес және қылмыстық iзге түсу органдарына тәуелсiз кәмелеттiк жастағы азаматтар ғана айғақтаушы бола алады.
18 82-бап. Куә

1. Айғақ беру үшiн куә ретiнде iс үшiн маңызы бар қандай да болсын мән-жай белгiлi болуы мүмкiн кез келген адам шақырылуы және одан жауап алынуы мүмкiн.

 

 Статья 82. Свидетель

1. В качестве свидетеля для дачи показаний может быть вызвано и допрошено любое лицо, которому могут быть известны какие-либо обстоятельства, имеющие значение для дела.

 

 82-бап. Куәгер

1. Айғақ беру үшiн куәгер ретiнде iс үшiн маңызы бар қандай да болсын мән-жай белгiлi болуы мүмкiн кез келген адам шақырылуы және одан жауап алынуы мүмкiн.

 
19  «Куә» (ҚІЖК 82-6.); «Куәгер» (ҚІЖК 86-6.); «Жәбірленуш (куәгер)… сүралынуы мүмкін» (ҚІЖК 286-6. 3-бөл.); «Куәгер» (286-баптың 4-белігі; 5-бөлігі; 6-бөлігі. ҚІЖК). «Тексеру куәлердіқатыстыра отырып жүргізіледі» (ҚІЖК 222-6. 5-бап.) «Свидетель» (ст. 82 УПК); «Понятой» (ст. 86 УПК); «Потерпевший (свидетель) может быть опрошен» (ч. 3 ст. 286 УПК); «Свидетель» (ст.286 УПК)…Осмотр производится с участием понятых…» (ч.5 ст. 222 УПК).

 

  

«Куәгер» (ҚІЖК 82-6.); «Айғақтаушы» (ҚІЖК 86-6.); «Жәбірленуші (куәгер)… сұралынуы мүмкін» (ҚІЖК 286-6. 3-бөл.); «Куәгер» (286-баптың 4-белігі; 5-бөлігі; 6-бөлігі. ҚІЖК). «Тексеру айғақтаушылардықатыстыраотырып жүргізіледі» (ҚІЖК 222-6. 5-бап.)
20  9-бап. Қылмыстық процесс принциптерiнiң мәнi

Қылмыстық процесс принциптерiнiң мәнi мынада: оларды бұзу, оның сипаты мен мәнiне қарай, iс бойынша болған iс жүргiзудi жарамсыз деп тануға, мұндай iс жүргiзудiң барысында шығарылған шешiмдердi бұзуға не осы тұрғыда жиналған материалдарды дәлелдеу күшi жоқ деп тануға әкелiп соқтырады.

 

 Статья 9. Значение принципов уголовного процесса

Значение принципов уголовного процесса состоит в том, что их нарушение, в зависимости от его характера и существенности, влечет признание состоявшегося производства по делу недействительным, отмену вынесенных в ходе такого производства решений либо признание собранных при этом материалов не имеющими силы доказательств.

 

 9-бап. Қылмыстық процесс принциптерiнiң маңызыi

Қылмыстық процесс принциптерiнiң маңызыi мынада: оларды бұзу, оның сипаты мен мәнiне қарай, iс бойынша болған iс жүргiзудi жарамсыз деп тануға, мұндай iс жүргiзудiң барысында шығарылған шешiмдердi бұзуға не осы тұрғыда жиналған материалдарды дәлелдеу күшi жоқ деп тануға әкелiп соқтырады.

 
21  287-бап. Айыптау хаттамасын жасау және iстi сотқа жiберу үшiн прокурорға беру

1. Анықтаушы анықтау аяқталған соң айыптау хаттамасын жасайды, онда: оның жасалған уақыты мен орны; хаттаманы кiмнiң жасағаны; қылмысты жасаудың мән-жайлары; оны жасады деп айыпталған адам туралы деректер; iс үшiн мәнi барбасқа да мән-жайлар, сондай-ақ қылмыстың Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексi бойынша (бап, бөлiк, тармақ) дәрежеленуi көрсетiледi. Хаттамаға анықтау барысында алынған барлық материалдар, сондай-ақ сотқа шақыртуға жататын адамдардың тiзiмi қоса берiледi.

 

 Статья 287. Составление протокола обвинения и передача дела прокурору для направления в суд

1. Дознаватель по окончании дознания составляет протокол обвинения, в котором указываются: время и место его составления; кем составлен протокол; обстоятельства совершения преступления; данные о лице, обвиняемом в его совершении; другие обстоятельства, имеющие значение для дела, а также квалификация преступления по Уголовному кодексу Республики Казахстан (статья, часть, пункт). К протоколу приобщаются все материалы, полученные в ходе дознания, а также список лиц, подлежащих вызову в суд.

 

  287-бап. Айыптау хаттамасын жасау және iстi сотқа жiберу үшiн прокурорға беру

1. Анықтаушы анықтау аяқталған соң айыптау хаттамасын жасайды, онда: оның жасалған уақыты мен орны; хаттаманы кiмнiң жасағаны; қылмысты жасаудың мән-жайлары; оны жасады деп айыпталған адам туралы деректер; iс үшiн маңызды басқа да мән-жайлар, сондай-ақ қылмыстың Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексi бойынша (бап, бөлiк, тармақ) дәрежеленуi көрсетiледi. Хаттамаға анықтау барысында алынған барлық материалдар, сондай-ақ сотқа шақыртуға жататын адамдардың тiзiмi қоса берiледi.

 
22 «Сезікті, айьшталушы… алып келуге…ұшыратылуы мүмкін»; «Алып келу түнгі уақытта жүргізілмейді» (ҚІЖК 158-бап 1,4-бөліктер); «…айдап әкелінуі мүмкін» (ҚІЖК 208-6, 7-бөл.); «Мөжбүрлеп әкелу» (ҚІЖК 75-6. бел. т.б.); «Күштеп өкелу» (Конституция, 52-6. 2-тармақ т.б.). «…подозреваемый, обвиняемый… могут быть… подвергнутыприводу (принудительному доставлению)»; «…Привод не может производиться в ночное время» (ч.ч. 1,4 ст. 158 УПК); «может быть доставленприводом» (ч.7 ст. 208 УПК.); «Привод».  «Сезікті, айьшталушы…мәжбүрлеп әкелуге ұшырауы мүмкін»; «Мәжбүрлеп әкелу түнгі уақытта жүргізілмейді» (ҚІЖК 158-бап 1,4-бөліктер); «…мәжбүрлеп әкелінуі мүмкін» (ҚІЖК 208-6, 7-бөл.); «Мөжбүрлеп әкелу» (ҚІЖК 75-6. бел. т.б.); «Мәжбүрлеп өкелу» (Конституция, 52-6. 2-тармақ т.б.).
23 «Жауап беруге мөжбүр ету» (ҚК 347-6); «Касақана жалған жауап бергені үши (ҚІЖК 82-6. 6-бөл.). «Принуждение к даче показаний» (ст. 347 УК); «За дачу заведомо ложных показаний…» (ч.б ст. 82 УПК).

 

 «Айғақтама беруге мөжбүр ету» (ҚК 347-6); «Көрінеу жалған айғақтама бергені үшін (ҚІЖК 82-6. 6-бөл.).
24 «Айғақтарды бүрмала (ҚК 348-6.); «Фальсификация доказательств» (ст. 348 УК); «Дәлелдемелерді бұрмалау (ҚК 348-6.);
25 «Заңсыз төсілмен алынғанайғақтар…» (Конституци 77-6. 3-тар. 9-тармақша); «…доказательства, полученные незаконным способом» (подпункт 9 п. 3 ст. 77 Конституции); «Заңсыз төсілмен алынғандәлелдемелер…» (Конституци 77-6. 3-тар. 9-тармақша);
26 «көрсету» (ҚІЖК 116-6. 3-бел. т.б.). «показание» ст. 116 УПК). «айғақтама» (ҚІЖК 116-6. 3-бел. т.б.).
27 «айғақ (КІЖК 119-6., 238-6. т.б.), «Показание» ст.ст.119, 238, УПК). «айғақтама (КІЖК 119-6., 238-6. т.б.),

 
28 «…тараптардың дәлелін тындап» (ҚІЖК 110-6. 4-бел); «Заслушав доводы сторон…» (ч. 4 ст. ПО УПК); «…тараптардың уәжін тыңдап» (ҚІЖК 110-6. 4-бел);
29 «3-бөлім. Дәлелдемелер…»; «дәлел» (ҚІЖ 53-6. 4-5-6, 64-6. 3-бөл., 68-6. 7-бөл., 69-6. 2-бөл. 6-т.); «айғақ» (ҚІЖК 363-6. 2-бөл.) «Раздел 3. Доказательства…»; «Доказательство». «3-бөлім. Дәлелдемелер…»; «дәлелдеме» (ҚІЖ 53-6. 4-5-6, 64-6. 3-бөл., 68-6. 7-бөл., 69-6. 2-бөл. 6-т.); «дәлелдеме» (ҚІЖК 363-6. 2-бөл.)
30 «заттай айғақ» (115-6. 2-бөл.)

 

 «вещественными доказательствами» (ч.2 ст. 115)

 

 «заттай дәлелдемелер» (115-6. 2-бөл.)
31 «…егер… жазаны қолданудан босататын кешірім актісішығарылған… жағдайларда…» (ҚІЖК 375-6. 6-бел. 1-тар.);

«Рақымшылық немесе кешірім жасау актіеі негізінде…» (ҚК 76-бап).

 «в случаях, если… издан актамнистии, освобождающий от применения наказания…» (п.1 ч.б ст. 375 УПК); «…на основании акта амнистии или помилования» (ст. 76 УК).

 

 «…егер…жазаны қолданудан босататын рақымшылық жасауактісі шығарылған… жағдайларда».

«Рақымшылық немесе кешірім жасау актіеі негізінде…» (ҚК 76-бап).
32 «оған қойылған азаматтық талапқоюды мойындайтынын-мойындамайтынын (толық, ішінара) сұрайды» (ҚІЖК 346-6. 3-бел.);

«Азаматтық талап-арыз» (ҚІЖК 383-6.);

«қуыным бойынша залалды өтеудiң тәртiбi» (541-б. 2-бөл. 5-тар.)

 «спрашивает… признает ли он (полностью, в части) предъявленный к немугражданский иск» (ч.З. ст.346 УПК);

«Гражданский иск» (ст.383 УПК);

«порядок возмещения ущерба поиску» (п.5 ч.2 ст. 541)

 «…оған қойылған азаматтық талапты (толық, ішінара) мойын-дайтынын-мойындамайтындығын сұрайды» (346-б. 3-бөл.);

«Азаматтық талап» (383-6.).

«азаматтық талап бойынша залалды өтеудiң тәртiбi» (541-б. 2-бөл. 5-тар.)

 

[1]  «Юридическая газета» от 1 марта 2007 года № 32 (1235);  «Казахстанская правда» от 3 марта 2007 года № 35 (25280)